Chủ đề 2
Bảo vệ nền độc lập từ năm 939-1858.
Chủ đề 2 – Bảo vệ nền độc lập từ năm 939 đến 1858 – tái hiện giai đoạn lịch sử hào hùng khi dân tộc Việt Nam liên tiếp đánh bại các thế lực xâm lược phương Bắc, giữ vững chủ quyền sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938 của Ngô Quyền. Đây là thời kì tiêu biểu phản ánh rõ nét ý chí kiên cường và bản lĩnh tự chủ của dân tộc Việt Nam
Những hiện vật tiêu biểu trong thời kỳ này gồm kiếm, thuyền chiến, thẻ tre, Tượng của các vị vua như Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung. Đây là minh chứng sống động cho tinh thần chiến đấu, tài thao lược và khát vọng độc lập của dân tộc qua các triều đại.
Sa bàn trận đánh lớn: Sông bạch đằng
Sa bàn trận Bạch Đằng (thường tái hiện các trận Bạch Đằng năm 938 thời Ngô Quyền hoặc năm 1288 thời Trần Hưng Đạo)
Đây là trận quyết chiến lịch sử, khi Ngô Quyền lợi dụng quy luật thủy triều, cho đóng cọc gỗ lớn dưới lòng sông Bạch Đằng, nhử quân Nam Hán vào trận địa. Khi thủy triều rút, thuyền giặc sa vào bãi cọc, bị quân ta tấn công tiêu diệt.
→ Trận thắng này chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài cho dân tộc.
Bài thơ “Nam quốc sơn hà”
bài thơ “Nam quốc sơn hà” được giới thiệu như một áng hùng văn bất hủ, vang lên trên phòng tuyến sông Như Nguyệt vào thế kỷ XI trong cuộc kháng chiến chống quân Tống. Tác phẩm khẳng định dứt khoát chủ quyền lãnh thổ: “Sông núi nước Nam, vua Nam ở” – một lời tuyên bố đanh thép rằng đất nước này có chủ, không thế lực nào được phép xâm phạm. Được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc Việt Nam, “Nam quốc sơn hà” không chỉ tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho quân dân Đại Việt trong trận chiến bảo vệ bờ cõi, mà còn trở thành biểu tượng bất diệt của tinh thần độc lập, ý chí tự chủ và lòng tự hào dân tộc xuyên suốt chiều dài lịch sử.
Sa bàn, 3D mapping trận Chi Lăng (1427)
Sa bàn, 3D mapping tái hiện thung lũng Chi Lăng – nơi địa hình núi non hiểm trở, hai bên là vách đá cao dựng đứng, ở giữa là con đường hẹp và khe suối.
Các khối quân được chiếu sáng bằng đèn màu: Quân địch (Đèn màu đỏ): Khối quân giặc Minh lớn, chiếm vị trí trung tâm, di chuyển qua thung lũng. Quân Việt Nam (Đèn màu xanh): Bố trí trên các sườn núi cao và hai bên đường, sẵn sàng cho một cuộc phục kích bất ngờ.
Đây là trận đánh then chốt trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, khi nghĩa quân dưới sự lãnh đạo của Lê Lợi – Nguyễn Trãi đã chặn đứng đạo quân tiếp viện của Liễu Thăng, tiêu diệt phần lớn lực lượng này.
Mô hình thuyền
Mô hình thuyền Hoàng Sa – loại thuyền được đội Hoàng Sa triều Nguyễn sử dụng từ đầu thế kỷ XIX. Vào năm 1816, dưới thời vua Minh Mạng, những con thuyền như thế này đã vượt sóng ra Hoàng Sa và Trường Sa để cắm mốc chủ quyền, dựng bia và thu thập hải vật. Mô hình này không chỉ phản ánh kỹ thuật đóng tàu truyền thống của người Việt xưa, mà còn là biểu tượng thiêng liêng của tinh thần bảo vệ chủ quyền biển đảo – một phần máu thịt không thể tách rời của Tổ quốc Việt Nam.”
Thẻ tre Thủy binh Hoàng Sa – Bắc Hải
thẻ thủy binh là một hiện vật đặc biệt, gắn với đội Hoàng Sa và Trường Sa của triều Nguyễn. Tấm thẻ nhỏ bằng gỗ hay kim loại này được cấp cho mỗi thủy binh trước khi lên đường làm nhiệm vụ ngoài biển khơi. Người dân thường gọi đây là “giấy báo tử”, bởi hành trình vượt sóng gió ra Hoàng Sa, Trường Sa vô cùng hiểm nguy: bão tố, đói khát, thậm chí phải hy sinh giữa biển cả mênh mông. Nếu người lính không may vĩnh viễn không trở về, tấm thẻ sẽ là căn cứ để làng xã và triều đình báo tin cho gia đình, đồng thời cấp tuất, hỗ trợ thân nhân. Hiện vật này không chỉ thể hiện tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh của những người lính Hoàng Sa, mà còn khẳng định từ rất sớm, nhà nước phong kiến Việt Nam đã quan tâm, tổ chức lực lượng, thực thi và bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Nguồn:
Hình tượng các anh hùng dân tộc
Lý Thường Kiệt
(1075–1077)
Trần Hưng Đạo (1288)
Quang Trung (1789)
Danh tướng kiệt xuất thời Lý, nổi tiếng với phòng tuyến sông Như Nguyệt chống quân Tống. Hình tượng ông gắn liền với bản hùng ca “Nam quốc sơn hà”, bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên. Ở bảo tàng, ông hiện lên như biểu tượng trí tuệ, quyết đoán, dám “tiên phát chế nhân”.
Vị Quốc công tiết chế, nhà quân sự thiên tài, ba lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại Nguyên – Mông. Hình tượng ông gắn với trận Bạch Đằng năm 1288, đỉnh cao nghệ thuật quân sự Việt Nam. Trong bảo tàng, ông được tạc dựng với thần thái uy nghi, khẳng định khí phách “sát Thát” và lòng trung quân ái quốc.
Vị hoàng đế áo vải, lãnh đạo nghĩa quân Tây Sơn đánh tan 29 vạn quân Thanh trong trận Ngọc Hồi – Đống Đa. Hình tượng ông là sự kết tinh của tốc độ, quyết đoán và sức mạnh nhân dân. Trong bảo tàng, Quang Trung được dựng lên như biểu tượng “thiên tài quân sự”, người làm rạng danh dân tộc cuối thế kỷ XVIII.